Ufuk ÖZDEMİR

SİGORTADA ÖNEMLİ BİR UYGULAMA HATASI !

Tarih: 02/07/2007

Bilindiği gibi, işverenler tarafından çalıştırılan sigortalıların Sosyal Sigortalar Kurumu’na, her ay için 30 gün üzerinden bildirilmeleri yapılır. Sigortalının hastalanması, ücretsiz izin kullanması ve kısmi istihdam sözleşmesi gibi bazı hallerde işyerinde çalışmadığı için eksik gün bildirimi yapılır.

 Kanun koyucu, sigortalıların hak kaybına uğramalarının önüne geçmek için eksik gün bildirimi ile ilgili düzenlemeyi Sosyal Sigortalar Kanunu’nun 79’uncu maddesinde yapmıştır. Buna göre;

“Ay içinde bazı işgünlerinde çalıştırılmadığı ve ücret ödenmediği beyan edilen sigortalıların 30 günden az çalıştıklarını açıklayan bilgi ve belgelerin işverence prim bildirgelerine eklenmesi şarttır.

Sigortalıların 30 günden az çalıştığını gösteren bilgi ve belgelerin Kuruma verilmemesi veya verilen bilgi ve belgelerin Kurumca geçerli sayılmaması halinde, 30 günden az bildirilen sürelere ait primler Kurumca re’sen tahakkuk ettirilerek 80’inci madde hükümlerine göre tahsil olunur.

 Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nde eksik gün bildirim nedeniyle ek (8) ekinde kuruma verilecek belgeler açıklanmıştır. Buna göre;

-Sigortalının istirahatli olduğunu gösteren resmi kuruluşlara ait sağlık tesisleri veya iş yeri hekimlerince düzenlenmiş hekim raporu,

-Sigortalının ücretsiz izinli olduğunu kanıtlayan izin belgesi,

- Sigortalının disiplin cezası alması, göz altına alınması, tutukluluk haline ilişkin belgeler,

-Kısmi süreli çalışmalara ait yazılı iş sözleşmesi,

-En az işverenin imzasını havi puantaj kayıtları,

-Grev, lokavt, genel hayatı etkileyen olaylar, doğal afetler nedeniyle iş yerinde faaliyetin durdurulduğunu veya işe ara verildiğini gösteren ilgili resmi makamlardan alınan yazı örneği, olarak sayılmıştır.

Bu belgeler dışında gerçekten sigortalının işyerinde çalışmadığını gösteren bir belge yasal süre içinde Kuruma verilirse şüphesiz kabul edilecektir. Ancak bu konuda SSK Yönetim Kurulu yetkili kılınmıştır. Yani, yukarıda sayılan belgeler dışındaki (30) günden az çalışan sürelere ait geçerli belgeleri belirlemeye SSK Yönetim Kurulu yetkilidir. denmektedir.

Sigortanın web sayfasında e beyanla ilgili örneklerde de bu durum çok net anlatılmıştır. Örneğin 3 gün ücretsiz izinli olan bir şahıs 30 güne tamamlanması için 27 gün çalışılmış,3 gün izinli gün gösterilmesi gerek,ancak uygulamada o ay 31  çekiyorsa 28 gün çalışılması gereken gün 3 gün izinli göstereceksiniz ,öyle beyan edeceksiniz diyerek,bunun içinde ek beyanname vereceksiniz diye kurum ısrar etmekte ancak resmi müracaata da cevap ta vermemektedir. ısrarla mükellef yanlışa yönlendirilmektedir.sonuçta aylıkla çalışan bir kişinin aylık hesabı 30 gün üzerinden yapılacaksa,maaşı 600 ytl olan bir şahıs 30 günden maaş alıyorsa 3 gün izinli ise ve o ay 31 çektiğinden, sen maaşı 600:31 =19.354 günlük   28*19.354=541,93 bildireceksin demek yasal  olamaz çünkü maaş 30 gün üzerinden hesaplandığından 600:30=20 günlük,3 gün ücretsiz izinli ise 27*20=540 ytl  üzerinden bildirim yapılması gerekmektedir.hatta 31 e böldüğün için işçinin aylıkla çalışanın,günlüğünü de azaltmış oluyorsun.üstelik çalışılmış gün sayısını 28, yapacaksın dersen de  maaşı,30 gün bildirim nedeniyle,28 +3  beyan edilemeyeceğine göre ,izinler den 1 günü de otomatik kabul etmemiş oluyorsun.yada  bildirim 31 gün üzerinden yapılıyor.örnekteki işçi  o ay yapılan ödeme ay 31 çekiyorsa 600 iken 620 ytl de almayacaktır.

Yasada yer alan primlerin hesabına esas tutulacak günlük kazanç,sigortalının bir ay için prime esas tutarın otuzda biridir emredici hükmüyle de ters düşmektedir.eğer o ay içerisinde çıkış olmuş yada giriş olmuşsa bir problem yok,çalıştığı gün kadar hesaplıyorsun.ama ücretsiz izinli olması gibi durumlarda durum değişiyor.sonuçta işçinin alacağı ücret de izin gün sayısına göre değil de aylık hesabına göre değişmediğinden gün sayısına aslında çok takılmamak gerek diye düşünüyorum.kurumun  yada işçinin hak kaybı da aslında mevzubahis değil.uygulama tam bir çelişkidir,idare bir an öncede kafa daki karışıklıkları gidermelidir.