ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ NEDİR? UYGULAMADA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR!
Asgari geçim indirimi, bireyin veya ailenin asgari geçim düzeyini sağlayacak bölümünün toplam gelirden düşülerek vergi dışı bırakılmasıdır. Asgari geçim indirimi, bir kimsenin vergi ödeme gücünün ancak, o kimsenin fizyolojik varlığını sürdürebilecek gerekli vasıtalar sağlandıktan sonra söz konusu olabileceği noktasından hareket ederek vergilendirmede sosyal adaleti sağlama amacına yönelik olarak ortaya çıkmıştır.
Kimler Asgari geçim indiriminden faydalanabilir
Asgari geçim indirimi uygulamasından ücretleri gerçek usulde vergilendirilen (net ücret sözleşmesi ile çalışanlar dahil) gerçek kişiler yararlanabilecektir.
Asgari geçim indirim hesabı
Asgari geçim indirimi; ücretleri gerçek usulde vergilendirilen hizmet erbabının elde ettiği ücret gelirinden takvim yılı başında belirlenen 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgari ücretin yıllık brüt tutarına;
Mükellefin kendisi için % 50 ‘si
Çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eşi için % 10'u
Çocukların her biri için ayrı ayrı olmak üzere ilk iki çocuk için % 7,5'i
Diğer çocuklar için % 5'i olmak üzere
ücretlinin şahsi ve medeni durumu dikkat alınarak hesaplanan indirim oranlarının uygulanması sonucu bulunacak matrahın, Gelir Vergisi Kanununun 103 üncü maddesinde yer alan Gelir Vergisi tarifesinin birinci gelir dilimine uygulanan oranla çarpılması sonucu bulunacak indirim tutarının 1/12'sinin aylık olarak hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilmesi yoluyla bulunacaktır. 2008 yılında belirlenecek Asgari Ücretten hesaplamaların yapılacağıdır.
İndirimin uygulamasında "çocuk" tabiri, mükellefle birlikte oturan veya mükellef tarafından bakılan (nafaka verilenler, evlat edinilenler ile ana veya babasını kaybetmiş torunlardan mükellefle birlikte oturanlar dâhil) 18 yaşını veya tahsilde olup 25 yaşını doldurmamış çocukları, "eş" tabiri ise, aralarında yasal evlilik bağı bulunan kişileri ifade eder.
Aşağıdaki örnekte ve yazının diğer bölümlerindeki örnekler de asgari ücret tutarı 585,00YTL kullanılmıştır.
|
ÇALIŞANIN KENDİSİ İÇİN
|
EŞİ İÇİN
|
1.ÇOCUK İÇİN
|
|
Yıllık Asgari Ücretin %50 x %15
|
Yıllık Asgari Ücretin %10 x %15
|
Yıllık Asgari Ücretin % 7.5 x %15
|
|
7.020.00 X %50 X %15
|
7.020.00 X %10 X %15
|
7.020.00 X %7.5 X %15
|
|
526.50 (Yıllık A.G.İ. Tutarı)
|
105.00 (Yıllık A.G.İ. Tutarı)
|
78.98 (Yıllık A.G.İ. Tutarı)
|
|
43.88 (Aylık A.G.İ. Tutarı)
|
8.78 (Aylık A.G.İ. Tutarı)
|
6.58 (Aylık A.G.İ. Tutarı)
|
|
|
|
|
|
2.ÇOCUK İÇİN
|
3.ÇOCUK İÇİN
|
4.ÇOCUK İÇİN
|
|
Yıllık Asgari Ücretin % 7.5 x %15
|
Yıllık Asgari Ücretin % 5 x %15
|
Yıllık Asgari Ücretin % 5 x %15
|
|
7.020.00 X %7.5 X %15
|
7.020.00 X % 5 X %15
|
7.020.00 X % 5 X %15
|
|
78.98 (Yıllık A.G.İ. Tutarı)
|
52.65 (Yıllık A.G.İ. Tutarı)
|
52.65 (Yıllık A.G.İ. Tutarı)
|
|
6.58 (Aylık A.G.İ. Tutarı)
|
4.39 (Aylık A.G.İ. Tutarı)
|
4.39 (Aylık A.G.İ. Tutarı)
|
Yazımızın ekinde bulunan Asgari Ücret Hesaplama Tablosundan da yararlanarak hesaplamaları yapabilirsiniz.
Geçenlerde bir basın bülteninde, bekar bir asgari ücretli için asgari ücretinin yarısı; evli, 4 çocuklu ve eşi çalışmayan, asgari ücretle çalışan vatandaşımızın kazandığı asgari ücretin ise tamamı vergi dışı bırakılacaktır, densede 2008 yılı takvim yılı başında belirlenen asgari ücretle hesaplanan Asgari Geçim İndirimi tutarı, 2007 yılında olduğu gibi asgari ücretin 6.aydan sonra artması durumunda artan vergi miktarları yüzünden bu söylemin doğruluğu tartışılır. 2007 yılında ki gibi bir durumun 2008 yılında da olması durumunda Asgari Geçim İndirimi tutarının hesaplaması yılbaşındaki ücrete göre mi, yoksa 6.aydan sonra değişecek tutarı da mı dikkate alarak hesaplanacağı da ayrı bir tartışma konusu olmaktadır.
Gelin bu hesabı beraber yapalım;
2008 yılı başındaki asgari ücret…………… .. 585,00 YTL kabul edelim,
Yıllık bürüt tutarı…………………. 585,00 * 12 = 7.020,00 YTL
Mükellefin kendisi için (% 50) …………… 7.020,00 * % 50 = 3.150,00 YTL
Çalışmayan ve herhangi geliri olmayan eş(%10).. 7.020,00 * %10 = 702,00 YTL
4 çocuğu var diyelim iki çocuk…….(% 7.5)……. 7.020,00 * %15 = 1.053,00 YTL
Diğer iki çocuk………………………(% 5 )……. 7.020,00 * %10 = 702,00 YTL
---------------------------
Gelir vergisi kanunun 103.maddesi oranı ile çarpımı (% 15)..5.967,00 * %15 = 895,05
İndirim tutarı (1/12 si)……. 895,05 / 12 = 74,59YTL
Şimdi bordroyu yapalım
Brüt tutar ssk işçi hs. ssk işszlik . gelir v.matr glr vrg As.geç.ind d.v. kes. top. net ücret
----------- ---------- ------------ ------------- ------- ------------ ----- --------- --------
585,00 81,90 5,85 497,25 74,59 74,59 3.51 91,26 493,74
Asgari geçim indirimi olmasaydı net ücret ne olurdu,söyleyelim, 419,15 YTL olurdu yani çalışana aylık 74,59 YTL bir fayda sağlanmış oldu.
Bu hesabı yaparken engelli vatandaşlarımızın sakatlık indiriminden de faydalanacağı tabiidir, 2008 yılı sakatlık indiriminden faydalanılacak hadler açıklanmamıştır. Ancak 2007 yılından aşağıdaki tabloda yer alan indirim tutarlarından örneklemelerden faydalanabilirler.
Sakatlık İndirimi: Çalışma gücünün asgari % 80'ini kaybetmiş bulunan hizmet erbabı birinci derecede sakat, asgari % 60'ını kaybetmiş bulunan hizmet erbabı ikinci derece sakat, asgari % 40'ını kaybetmiş bulunan hizmet erbabı ise üçüncü derece sakat sayılır ve aşağıda belirtilen sakatlık indiriminden faydalanır.( İndirimler Md.31)
2007 yılı için Sakatlık İndirimi Tutarları (Gvk 89/3)
- Birinci derece sakatlar için 570.-YTL
- İkinci derece sakatlar için 280.-YTL
- Üçüncü derece sakatlar için 140.-YTL
Örnek-1:
Çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eşi ile altı çocuğu bulunan 1.000,00 YTL brüt ücret alan ücretli ikinci derece (aylık 280,00YTL) sakatlık indiriminden faydalanmaktadır. Ücretlinin 2008 yılında yararlanabileceği asgari geçim indirimi tutarı aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır. (Asgari Ücretin 2008 yılında 585,00 olduğunu varsayalım.)
Yıllık Brüt Asgari Ücret : 7.020,00
Asgari Geçim İndirimi Oranı : % 95
Kendisi İçin % 50
Eşi İçin % 10
2 Çocuk İçin % 7,5 (%15)
4 Çocuk İçin % 5 (%20)
A.G.İ. Matrahı (7.020,00x % 95) : 6.669,00
A.G.İ. Yıllık Tutarı (6.669,00x %15) : 1.000,35
A.G.İ. Aylık Tutar (1.000,35/ 12 ) : 83,36
Gelir Vergisi Matrahı : 850,00
İkinci Derece Sakatlık İndirimi : 280,00
İndirim Sonrası Gelir V.Matrahı : 570,00
Hesaplanan Gelir Vergisi %15 : 85,50
Mahsup Edilecek A.G.İ Tutarı : 83,36
Ödenecek Gelir Vergisi : 2,14
%
